Bezdech senny – czym jest? Jak leczyć obturacyjny bezdech senny?

Czym jest bezdech senny?

Co to jest obturacyjny bezdech senny? Obturacyjny bezdech senny nazywany też często OBS, to zaburzenie charakteryzujące się okresowym wstrzymaniem lub znacznym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas snu. Blokada występuje głównie w obszarze gardła, prowadząc do powtarzających się epizodów niedotlenienia organizmu, które mogą trwać od kilku sekund do nawet minuty i powtarzać się wielokrotnie w ciągu nocy. 

W Polsce schorzenie dotyka około 11% dorosłych mężczyzn i 3,5% kobiet. U dzieci bezdech występuje rzadziej i zwykle wiąże się z przerostem migdałków - problem ustępuje po ich usunięciu. 

Choroba, jaką jest obturacyjny bezdech senny, może skutkować problemami jak zmęczenie i zaburzenia koncentracji, a nieleczona niesie poważniejsze konsekwencje zdrowotne. 

Zacznij Tu

Rodzaje bezdechu podczas snu

Jeśli mówimy o OBS warto wiedzieć, jakie są rodzaje bezdechu w nocy. Wyróżnia się trzy główne typy bezdechu podczas snu.

1. Obturacyjny bezdech senny (OBS) - najczęściej występujący typ, spowodowany zwężeniem lub zablokowaniem dróg oddechowych. OBS stanowi około 85% wszystkich przypadków. Obturacyjny bezdech senny pojawia się, gdy dochodzi do cyklicznego zastoju przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe podczas snu. Spowodowany jest on częściowym lub całkowitym zamknięciem światła dróg oddechowych, co może być wynikiem osłabienia napięcia mięśni gardła lub przeszkód o charakterze anatomicznym.
2. Centralny bezdech senny, znany także jako postać ośrodkowa, występuje, gdy w czasie snu następuje zatrzymanie oddychania z powodu uszkodzenia lub dysfunkcji obszarów mózgu odpowiedzialnych za oddychanie, co może być spowodowane powikłaniami po udarze, przewlekłą niewydolnością serca lub zmianami naczyniowymi w mózgu. Dokładny mechanizm tego rodzaju zaburzenia nie jest jednak w pełni zrozumiany.
3. Bezdech mieszany to sytuacja, w której u pacjenta zdiagnozowane są cechy zarówno centralnego, jak i obturacyjnego bezdechu sennego.

Obturacyjny bezdech senny i jego przyczyny

Wiele osób zastanawia się, co jest przyczyną bezdechu w nocy? Przyczyny bezdechu sennego są różnorodne i zależą od jego typu. Najczęściej są one związane z budową anatomiczną górnych dróg oddechowych, otyłością, czy zaburzeniami neurologicznymi. Istotną rolę odgrywają również czynniki takie jak: wiek (ryzyko wzrasta po 40. roku życia) oraz płeć. Do tego wśród przyczyn obturacyjnego bezdechu sennego wymienia się:

• Problemy z drożnością nosa wynikające z krzywej przegrody nosowej lub powiększenia małżowin nosa.
• Otyłość – nadmiar kilogramów zwiększa ryzyko bezdechu sennego, gdyż dodatkowa tkanka tłuszczowa w okolicy szyi zwęża światło w górnych drogach oddechowych, co utrudnia przepływ powietrza.
• Struktura gardła – niektórzy ludzie mają wąskie drogi oddechowe lub inne cechy anatomiczne gardła, co sprzyja bezdechom.
• Palenie tytoniu – może prowadzić do zapalenia w drogach oddechowych, co powoduje ich zwężenie.
• Spożycie alkoholu oraz leków nasennych – substancje te mogą powodować zbytnie rozluźnienie mięśni gardła i zapadnięcie się jego ścian, co utrudnia przepływ powietrza.
• Choroby układu oddechowego – takie jak astma, przewlekłe obturacyjne zapalenie płuc (POChP) i alergie są czynnikami ryzyka bezdechu sennego.

Zacznij Tu

Objawy bezdechu sennego

Jak sprawdzić czy ma się bezdech senny? Istnieje kilka objawów, po których można poznać czy cierpi się na obturacyjny bezdech senny. Do głównych należą:

• częste i nagłe wybudzenie nocne, po którym następuje uczucie duszności, wysokie tętno i przyspieszony oddech,
• głośne chrapanie przerywane momentami ciszy,
• przebudzanie się z uczuciem lęku/niepokoju.

Innym objawem, który często towarzyszy bezdechom sennym jest zwiększona potliwość nocna. Oprócz tego w ciągu dnia można odczuwać problemy z koncentracją i pamięcią, suchość w ustach po przebudzeniu, poranną senność i zmęczenie, drażliwość i zmiany nastroju, bóle głowy oraz zaburzenia libido.

Refluks żołądkowo-przełykowy jest również często spotykany u osób z bezdechem w nocy, a otyłość lub nadwaga stanowią jedną z głównych przyczyn występowania tych dwóch problemów zdrowotnych.

Diagnostyka bezdechu sennego

W przypadku podejrzenia bezdechu sennego pierwszym krokiem jest wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Po wstępnej konsultacji lekarz kieruje pacjenta na badanie polisomnograficzne oraz do odpowiednich specjalistów, najczęściej laryngologa, pulmonologa lub neurologa. W niektórych przypadkach pomocna może być także konsultacja ortodontyczna. Kompleksowa diagnostyka i leczenie często wymaga współpracy kilku specjalistów, co zwiększa szanse na skuteczną terapię i poprawę jakości życia pacjenta. Co robić w przypadku bezdechu?

W przypadku podejrzenia bezdechu sennego należy:

1. Skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu
2. Uzyskać skierowanie do specjalisty (laryngologa lub specjalisty medycyny snu)
3. Wykonać zalecone badania diagnostyczne
4. Zastosować się do zaleconego schematu leczenia

Leczenie bezdechu sennego

Leczenie bezdechu sennego jest procesem kompleksowym, dostosowanym do indywidualnych przyczyn i nasilenia objawów. Podstawową metodą terapii jest stosowanie aparatu CPAP, który poprzez wytwarzanie stałego dodatniego ciśnienia utrzymuje drożność dróg oddechowych podczas snu. W przypadkach opornych na standardowe leczenie może być konieczna interwencja chirurgiczna, obejmująca m.in. plastykę podniebienia, usunięcie przerośniętych migdałków czy korektę przegrody nosowej. Istotnym elementem terapii są również zmiany stylu życia, takie jak redukcja masy ciała, rezygnacja z używek oraz stosowanie technik relaksacyjnych.

Bezdech senny jest poważnym zaburzeniem, które nieleczone może prowadzić do rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy, otyłości oraz zwiększać ryzyko wypadków komunikacyjnych. Wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie pozwala znacząco poprawić jakość życia pacjentów i zapobiec rozwojowi powikłań.

Czytaj też: Choroby związane z otyłością - jakie choroby powoduje otyłość?